Stelling: De hoeveelheid regels in een Religie is een gevolg van de toename van complexiteit van een samenleving. De verschillen tussen religies zijn het resultaat van
de historische verschillen tussen machthebbers, groepsidentiteit en
de historische kwaliteit van communicatie tussen gebieden. Niet God
maar de mens is de bron van regelgeving, met alle willekeur van dien.
Waarom hebben de verschillende religies
zoveel regels en zoveel onderling verschillende regels voor het
leiden van je leven in de maatschappij? Heeft de God van een gegeven
maatschappij die allemaal bedacht?? Is de God van een andere
maatschappij een valse god en zijn daarbij zijn regels ook vals?
Hoe komt het dat God precies bepaald
hoe je je moet gedragen als man, en als vrouw? Waarom moet je 3x per
dag bidden richting Mekka, een hoofddoek op, of juist niet, je kuis
gedragen, of juist niet, vele vrouwen houden of je richten op
monogamie? Waarom moet je de man volgen in gebed, gedoopt worden jong
of juist oud, bidden bij een altaar met of zonder schoenen aan, het
vlees eten van een dode God, zwarte kleren dragen, varkens niet eten,
om een zwarte steen heenlopen, botten aanbidden, op Zondag rusten?
Waarom mag je niet doden, alleen met goedkeuring van God? Waarom moet
je de koning of sultan volgen, waarom is juist hij gekozen door God?
Waarom een bestaat koningin wel in het Westen en niet in het Oosten?
Als je de regels van verschillende
religies naast elkaar legt, krijgt je een sterke indruk van willekeur
en een vermoeden van de mens als drijvende kracht. Voor God lijkt het
ogenschijnlijk zinloos om verschillende mensen verschillende regels
op te leggen. Er is toch maar één pad het juiste, dat van uw
religie? Vanuit de constatering dat verschillende groepen mensen van elkaar verschillen lijkt het verklaarbaar. Ze hebben immers andere doeleinden..
Machthebbers en
individuen maken de regels op basis van wat ze nodig hebben.
Machthebbers willen bepalen wie wat doet, en op welke manier. Hiermee
stellen ze hun macht veilig. Individuen eisen regels zodat mein en
dein is afgebakend, goed en fout gekaderd, veiligheid en
voorspelbaarheid gegarandeerd. Beide zoeken controle.
De kleine groep jagers kan af met een paar simpele regels voor de verdeling van voedsel, sex en beschutting. Meer is niet nodig. Iedereen kent de regels via mondelinge overdracht. Acceptatie van de willekeur van de leider is de hoofdregel.
De kleine groep jagers kan af met een paar simpele regels voor de verdeling van voedsel, sex en beschutting. Meer is niet nodig. Iedereen kent de regels via mondelinge overdracht. Acceptatie van de willekeur van de leider is de hoofdregel.
Hoe
complexer de maatschappij hoe meer er geregeld moet worden, en hoe groter de behoefte deze regels vast te leggen.
Acceptabel gedrag tussen man en vrouw, kind en ouder. Acceptabele
klederdracht. Acceptabele vrijetijdsbesteding (was rock 'n roll
altijd acceptabel?). Regels voor hygiëne en gezondheidszorg. De verhoudingen
tussen heerser en onderdaan. Hoe zorg je ervoor dat het toenemende
scala aan regels gevolgd wordt?
Machthebbers en
individuen hebben God nodig als justificatie, een morele basis van de
regels zodat het volk ze accepteert en volgt zonder vragen te
stellen. Religie behelst daarom niet alleen een geloofsovertuiging
maar ook een groot lichaam van regels voor het samenleven. De
hoeveelheid regels in een religie is verklaarbaar vanuit de behoeften
van volk en machthebber.
Omdat de lokale
machthebber (priester, moellah of koning) een deel van de regels
invult krijgt je grote en kleine verschillen tussen regio's, naties
en continenten. Voor sommige zaken zoals moord zijn er universele
regels: doe het niet. Echter voor andere zaken kunnen er verschillen
ontstaan omdat machthebbers niet altijd met elkaar in communicatie
staan, dan wel een andere overtuiging of doel hebben.
Henry de koning van
Engeland wilde scheiden maar mocht niet van de paus. Hij begon simpel
weg een eigen kerk met eigen regels en hemzelf als het hoofd. De
stamhoofden van de Vikingen stonden niet in communicatie met Rome. De
wetten en regels die kloosters beschermden waren hun onbekend. Ze
gaven opdracht te plunderen wat beschikbaar was, inclusief
heiligdommen.
Kwaliteit van
communicatie en verschillen in overtuiging zijn ook van toepassing op
hoe het volk de regels invult. Via handel en andere contacten worden
ideeën uitgewisseld, culturen beïnvloed, echter lang niet alles wat
de grens overschrijd wordt overgenomen...
De oude Romeinen
hadden vrijwel dezelfde goden als de grieken. De twee maatschappijen
hebben altijd in directe communicatie gestaan. De goden van het veel
oudere Egypte hebben die van de relatief nieuwe Grieken veel minder
beïnvloed. Directe communicatie was er pas tegen het einde van de
Egyptische cultuur, toen de Grieken Egypte veroverden.
Mensen
vormen automatisch groepen met een groepsidentiteit. Elke groep vult
zijn eigen regels in. Stel je voor je staat op een huishoud beurs en
je kent niemand. Je bent 21 jaar, vrouw, afgestudeerd. Bij wie ga je
staan? Wie zoek je op? Je zoekt automatisch naar mensen die op jezelf
lijken. Je gaat staan bij de andere jonge intelligentie vrouwen. Je
babbelt met elkaar en stemt af dat jullie als geen ander klaar zijn
voor het moderne leven als vrouw. Oudere vrouwen zien hun rol als de
enige participant in het huishouden, maar jullie niet. Jullie zijn
modern en gelijk aan de man. 50% van het stofzuigen kan meneer gewoon
zelf doen. Domme vrouwen snappen niets van energie labels. Ze zijn
het einde van de planeet. Maar jullie niet, jullie gedragen je
verantwoordelijk tegenover natuur en mens. Je scheid je afval en
gebruik milieu vriendelijke producten. Dat hoort zo immers.
De groepsidentiteit
wordt met hand en tand verdedigd. Dit is een natuurlijk instinct.
Chimpansees doen hetzelfde. Als een oudere vrouw aangeeft dat een
goede taakverdeling in het huishouden belangrijk is, bijt je terug
'ik heb meer rechten dan het aanrecht'.
Klederdracht,
voedselbereiding, kunst, architectuur zijn zaken die vrij snel
overgenomen worden van de ene op de andere cultuur. Echter de
overtuiging hoe de wereld werkt en wat het juiste pad van het
individu is, niet. Het christendom heeft de verschillende heidense
geloven in Europa vervangen. Dit proces duurde vele eeuwen, en
stuitte op veel weerstand met bloedige onderdrukking als gevolg.
Islam en Christendom zijn zelfs nooit tot overeenstemming gekomen,
dit terwijl we in principe in hetzelfde geloven.
Laten we nog eens
kijken naar moord. Hoe universeel zijn de regels rondom Moord? Moord
is natuurlijk disruptief voor elke maatschappij en dus mag het niet.
Echter elke machthebber bedenkt weer iets anders in de zin van straf:
dood, verbanning, compensatie.
In bijna elke
historische en huidige maatschappij genieten bepaalde vormen van
moord goedkeuring. Sommige keuren rituele moord goed, moord
ten behoeve van aanbidding, offeren. Andere keuren oorlog ten behoeve
van de religie goed. Weer andere keuren moord goed als wraak, als
gerechtigheid voor bepaalde misdaden, zoals buitenechtelijke relaties
(Islam, Christendom) of belediging (Noors), of in verband met de
sociale status (slaven, Romeins).
Conclusie
Religies bevatten
een scala aan regels voor het samenleven. De hoeveelheid regels is
afhankelijk van de complexiteit van de maatschappij. De invulling van
de regels is afhankelijk van de benodigdheden van het volk en de
machthebber, ze roepen God aan als justificatie. Groepsidentiteit en
de verschillen tussen machthebbers zijn een oorzaak van de
verschillen tussen religies, alsmede de historische kwaliteit van
communicatie tussen gebieden.
Tegenargument
De vroege mens begreep God niet
helemaal toen de religie genoteerd werd.
God gaf de mens vrijheid een deel zelf
in te vullen.
De mens heeft op eigen gelegenheid een
aantal zaken bedacht zonder dat God hierin toestemde of dit verbood.
Wellicht dat God een aantal zaken (voorlopig) blanco liet.
In mijn religie is
alles geregeld zoals God dit ingaf, en de verschillen tussen al die
andere religies is te wijten is aan menselijke input. Echter.. bedenk nu dat
die andere religies wellicht net zo over jouw denken. Welke is dan de
echte? Zet deze argumenten af tegen tekst 3. Wat is je conclusie?